Μάθε γιατί δεν κοιμάται το παιδί σου και τι να κάνεις

Δεν υπάρχει κανένας λόγος να επιβάλλετε τους ενδιάμεσους ύπνους στο παιδί σας, παρά μόνο σε σπάνιες εξαιρέσεις.

Αν το παιδί σας σε καθημερινή βάση κουράζεται υπερβολικά και γίνεται ανήσυχο από την έλλειψη ύπνου, τότε καλό θα ήταν να το βάλετε για ύπνο. Πώς όμως θα το πετύχετε, ανάλογα με την ηλικία του; Το Cosmo.gr σε συνεργασία με το Letsfamily.gr δίνει τις συμβουλές του.

Όταν το παιδί σας θα είναι μεταξύ δύο και τριών ετών, θα κοιμάται κατά πάσα πιθανότητα  9 -13 ώρες την ημέρα. Τα περισσότερα νήπια χρειάζονται έναν δίωρο ή τρίωρο μεσημεριανό ύπνο, άλλα όμως, προτιμούν δύο συντομότερους, έναν πριν και έναν μετά το γεύμα. Άλλα νήπια παρακάμπτουν τους ενδιάμεσους ύπνους εντελώς.
Ένα νήπιο της ηλικίας αυτής θα θέλει το τελετουργικό που προηγείται του βραδινού ύπνου να ακολουθείται χωρίς καμία παρέκκλιση. Γνωρίζει πλέον ότι κάποια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας φοράει τις πιτζάμες του, πλένει τα δόντια του, ακούει ένα παραμύθι και παίρνει αγκαλιά στο κρεβάτι την αγαπημένη του κουβέρτα, την κούκλα ή το πάνινο ζωάκι του. Αν αλλάξετε κάτι στη ρουτίνα, το πιθανότερο είναι ότι θα διαμαρτυρηθεί, ίσως και να δυσκολευθεί να κοιμηθεί.
Ακόμη όμως, κι αν το βραδινό αυτό τελετουργικό τηρείται με απόλυτη συνέπεια, ορισμένα παιδιά αυτής της ηλικίας θα αρνούνται να πάνε για ύπνο. Αν κοιμούνται ακόμη σε παιδικό κρεβάτι, ίσως αρχίσουν να κλαίνε μόλις μείνουν μόνα τους, ή ίσως σκαρφαλώσουν έξω από το κρεβάτι για να πάνε να βρουν την μαμά και τον μπαμπά. Αν κοιμούνται σε κανονικό κρεβάτι, θα επιμένουν να σηκώνονται ξανά και ξανά, προσπαθώντας να σας πείσουν ότι δεν είναι κουρασμένα (ακόμη κι αν είναι εμφανώς εξαντλημένα) θέλοντας να συμμετέχουν σε οτιδήποτε συμβαίνει στο σπίτι την στιγμή εκείνη. Η συμπεριφορά αυτή οφείλεται εν μέρει στον αρνητισμό που χαρακτηρίζει τα παιδιά αυτής της ηλικίας – την άρνησή τους δηλαδή να κάνουν οτιδήποτε τους ζητάει η μαμά και ο μπαμπάς – εν μέρει στο άγχος του αποχωρισμού, που διαρκεί μέχρι την ηλικία αυτή. Παρά τις τάσεις ανεξαρτησίας που εκδηλώνουν, εξακολουθούν να νιώθουν ανησυχία όταν δεν βλέπουν τους γονείς τους, ιδιαίτερα όταν μένουν στο σκοτάδι.
Για να δώσετε στο παιδί σας την αίσθηση ότι ορίζει κάπως την κατάσταση, αφήστε του όσο το δυνατόν περισσότερες επιλογές σχετικά με τον βραδινό ύπνο, όπως για παράδειγμα τι πιτζάμες θα φορέσει, ποια ιστορία θέλει να ακούσει και ποιο πάνινο ζωάκι θα πάρει μαζί του στο κρεβάτι. Αφήστε επίσης ένα φωτάκι νυκτός αναμένο (αν και μπορεί να αισθάνεται πιο άνετα με το φως του δωματίου) και επιτρέψτε του να έχει δίπλα του όσα αντικείμενα του δίνουν την αίσθηση της ασφάλειας για να το βοηθήσετε να ξεπεράσει το άγχος του αποχωρισμού. Αν συνεχίσει να κλαίει αφού απομακρυνθείτε, αφήστε να περάσουν 10 λεπτά και – αν δεν σταματήσει – πηγαίνετε πάλι κοντά του για να το καθησυχάσετε. Απομακρυνθείτε ξανά και – εάν χρειαστεί – αφήστε να περάσουν άλλα δέκα λεπτά προτού επαναλάβετε την διαδικασία. Μην το μαλώνετε, μην το τιμωρείτε, ούτε όμως και να ανταμείβετε την συμπεριφορά του αυτή προσφέροντάς του κάτι να φάει ή μένοντας δίπλα του.
Για μερικά παιδιά, η μάχη αυτή είναι στην πραγματικότητα μία προσπάθεια προσέλκυσης της προσοχής των γονέων. Αν το παιδί σας σκαρφαλώνει έξω από το κρεβάτι του κάθε νύχτα και έρχεται να σας βρει, οδηγήστε το αμέσως πίσω στο κρεβάτι του λέγοντας «είναι ώρα για ύπνο». Μην το μαλώσετε και μην του μιλήσετε άλλο, βγείτε από το δωμάτιό του μόλις ξαπλώσει. Μπορεί να σηκώνεται ξανά και ξανά για πολλές συνεχόμενες νύχτες, εξωθώντας σας στα όριά σας, αν όμως διατηρήσετε την ψυχραιμία σας και την σταθερότητά σας, ίσως καταλάβει ότι δεν έχει τίποτε να κερδίσει επιμένοντας να αντιστέκεται και θα αρχίσει να πηγαίνει για ύπνο με λιγότερη αντίσταση.
Μερικές φορές μπορεί το παιδί σας να ξυπνήσει από έναν εφιάλτη. Τα νήπια βλέπουν συχνά άσχημα όνειρα, επειδή δεν έχουν ακόμη την ικανότητα να ξεχωρίζουν την φαντασία από την πραγματικότητα. Αν ακούσουν μία τρομακτική ιστορία ή αν δουν βίαιες σκηνές στην τηλεόραση, οι εικόνες θα εντυπωθούν στο μυαλό τους για να αναδυθούν αργότερα με την μορφή ενός εφιάλτη. Και εάν θυμούνται κάποιο «τέρας» που είδαν στον ύπνο τους, ίσως πιστέψουν ότι το τέρας αυτό είναι αληθινό.
Αν το παιδί σας ξυπνήσει από κάποιον εφιάλτη, το καλύτερο θα ήταν να το πάρετε αγκαλιά και να το καθησυχάσετε. Αφήστε το να σας μιλήσει για το όνειρό του, αν μπορεί και μείνετε δίπλα του μέχρις ότου ηρεμήσει αρκετά ώστε να μπορέσει να αποκοιμηθεί και πάλι.
Οι εφιάλτες ίσως να είναι συχνότεροι τις εποχές που θα είναι ανήσυχο ή που θα βιώνει κάποια ένταση. Αν τους βλέπει πολύ συχνά, προσπαθήστε να καταλάβετε τον λόγο της ανησυχίας του για να καθησυχάσετε την αγωνία του. Αν, για παράδειγμα έχει εφιάλτη την εποχή που εκπαιδεύεται για την χρήση της τουαλέτας, χαλαρώστε τις απαιτήσεις σας και δώστε του περισσότερες ευκαιρίες  να πασαλείβει και να πασαλείβετε, ζωγραφίζοντας με δαχτυλομπογιές ή πιάνοντας με τα χέρια το φαγητό του για να παίξει. Προσπαθήστε ακόμη να μιλήσετε μαζί του (στον βαθμό που είναι δυνατόν) για θέματα που ενδεχομένως το απασχολούν. Μπορεί η ανησυχία του να οφείλεται στον αποχωρισμό του από εσάς, τις ώρες που περνάει στον βρεφικό σταθμό, ή σε κάποιες αλλαγές που συμβαίνουν στο σπίτι. Ίσως μέσα από την λεκτική επικοινωνία προλάβετε την συσσώρευση συναισθημάτων που του προκαλούν αγωνία.
Αν θέλετε να προλάβετε τους εφιάλτες του, επιλέγετε με προσοχή τα προγράμματα που βλέπει στην τηλεόραση και μην του επιτρέπεται να κάθετε στην μικρή οθόνη το βράδυ πριν πέσει για ύπνο. Εκπομπές που ενδεχομένως εσείς να θεωρείτε αθώες, μπορεί να προβάλουν εικόνες τρομακτικές γα το παιδί. Αφήνετέ το να βλέπει μόνο εκπομπές εκπαιδευτικού περιεχομένου ή με θέμα την φύση τις οποίες μπορεί βέβαια να παρακολουθήσει. Μην του επιτρέπεται να βλέπει εκπομπές που προβάλλον οποιαδήποτε μορφή βίας, συμπεριλαμβανομένων πολλών κινουμένων σχεδίων.
Προτού το παιδί σας πέσει για ύπνο, δημιουργήστε ένα κλίμα χαλάρωσης, παίζοντας ήρεμα μαζί του ή διαβάζοντάς του ένα ευχάριστο παραμύθι. Η απαλή μουσική μπορεί να το βοηθήσει να αποκοιμηθεί και το φωτάκι νυκτός θα το καθησυχάσει, αν ξυπνήσει μέσα στην μέση της νύχτας